T.C. MİLLİ EĞİTİM

Ahilik Kültür Haftası Etkinlikleri

Ahilik, kelime olarak, Arapça “kardeşim” anlamına gelen “Ahî” kelimesinden gelmektedir. Bunun yanında, Ahî kelimesinin Türkçe kökenli “Akı” kelimesinden geldiğini savunanlar da vardır. Akı kelimesi “eli açık, cömert, yiğit” gibi anlamlara gelmektedir. Anadolu halkının ekonomik ve kültürel yaşamında önemli bir boyut oluşturan Ahilik; dürüstlüğün, sevginin, dostluğun, yardımlaşmanın, hoşgörünün, bilginin ve dayanışmanın sanat ile birleşimidir. Bu anlamda Ahiliğin, işçinin, çalışanın, üretenin, namuslu kazancın, namuslu ticaretin ve adaletli yönetimin simgesi olduğunu söyleyebiliriz. Ahiliğin temel ilkelerini şöyle sıralayabiliriz - Ahilik, halka dönük bir kurumdur. Kendi ticaret çıkarını diğer meslektaşlarından üstün tutmayan kişi mutluluğu halka hizmet edip yararlı olmakta arar. - Belli bir süre, bir iş basamağında kalarak olgunlaştırılan yamak-çırak-kalfa-usta hiyerarşisi kurmayı ve bu basamaklarda baba-evlat ilişkisi gibi öğreticiye candan bağlanmak suretiyle sanatı, sağlam ahlaki ve mesleki temellere oturtmayı amaçlar. - Esnaf ve sanatkârlıkta önemli bir sorun olan üretici-tüketici çıkar ilişkilerini, birbirleriyle sürtüşmeye düşmeyecek şekilde ayarlar. - İşe saygı ve çalışkanlık, yardımlaşma ve haksızlığın cezalandırılması da Ahilik kurumunun temel ilkeleri arasındadır. Ahilik geleneğine göre bir ahinin - Alnı açık olmalı, - Eli açık, cömert, yardımsever olmalı, - Sofrası, kapısı açık olmalı, nesi varsa misafiriyle paylaşmalıdır, - Dilini yalandan, gıybetten, iftiradan bağlamalı, - Gözünü ayıp aramaktan, elini haramdan bağlamalı, - Belini bağlamalı, kimsenin namusuna göz dikmemelidir. Böyle güzel ilkelerle var olmuş olan Ahilik kurumumuz, Osmanlılar döneminde lonca, gedik kuruluşları olarak devam etmiş; Cumhuriyetimizin kuruluşuyla birlikte de esnaf teşkilatlarımız, yasal düzenlemelerle çalışmalarına devam etmiştir. Bugün peştamal kuşanma yerine diploma verilmekte, esnafın ve çalışan kesimlerin sosyal güvenlikleri Devletimizin sosyal güvenlik kurumları aracılığıyla sağlanmaktadır. Esnafın ve çalışanlarının hakları Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birlikleri ve Konfederasyonlarca korunmaktadır. Ahilerin kurduğu esnaf ve sanatkar birliklerinin koyduğu ana ilkeler, daha sonraları bu alanda hazırlanan yasaların ve tüzüklerin temelini oluşturmuştur. Günümüzde, esnaf ve sanatkarların oluşturduğu kurumlar; Ahiliğin insana değer veren, dayanışmayı özendiren ve adaleti amaçlayan temel ilkelerinden yararlanmakta, insanlığın ortak erdemleri olan sevgi, bilgi, dostluk, adalet ve dayanışma gibi değerlere önem vermektedir. İşte, daima “iyiyi, doğruyu, güzeli” benimsemiş olan Ahilik kurumunun bu yanlarını yeni nesillere aktararak öğretmek amacıyla daha önce sadece Kırşehir’de düzenlenen Ahilik Bayramı´nın ülke geneline yayılması ve “Ahilik Kültürü Haftası” adı altında kutlanması amacıyla 1988 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Yönetmelik esas alınarak 15 yıldır bu anlamlı gün kutlanmaktadır. Ahilik kurumunun bilimsel platformda araştırılması ve tanıtılması amacıyla sempozyumlar beş yılda bir düzenlenmektedir. 1988 yılına kadar Kırşehir Valiliğince ve sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra, Bakanlığımız tarafından da geleneksel olarak kutlanan Ahilik Kültürü, Bakanlığımızca 02.07 1988 tarihinde hazırlanan ve 19860 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle resmi bir nitelik kazanmış olup Merkez Yürütme Kurulu tarafından belirlenen iller tarafından Ekim ayının 2. pazartesi gününden başlayarak bir hafta süren etkinliklerle kutlanmaktadır. Ahilik Kültürü Haftası Kutlamaları Merkez Yürütme Kurulunun denetiminde, illerde oluşturulan Kutlama Komitelerince gerçekleştirilmekte olup Ahilik Kültürü Merkez Yürütme Kurulu şu kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşmaktadır: - Başbakanlık (Sosyal ve Kültürel İşler Başkanlığı) - Milli Eğitim Bakanlığı (Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (Bağ-Kur Genel Müdürlüğü) - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (Esnaf ve Sanatkarlar Genel Müdürlüğü) - Kültür ve Turizm Bakanlığı (Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü) - Kültür ve Turizm Bakanlığı (Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü) - Kültür ve Turizm Bakanlığı (Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü) - Kültür ve Turizm Bakanlığı (Tanıtma Genel Müdürlüğü) - Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu Başkanlığı - Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı - Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü - Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Genel Konfederasyonu Başkanlığı - Türkiye Ticaret Sanayi, Deniz Ticaret Borsaları Birliği - Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı Genel Başkanlığı